Collectie

Onze collectie

Verbouwing en herwaardering collectie

Op dit moment wordt ons museum verbouwd. Onze collectie is ondergebracht bij een extern depot, dat voldoet aan strenge klimaat- en veiligheidseisen. De collectie is weer te bewonderen als het vernieuwde museum opengaat. Je kunt een groot deel van onze collectie online bekijken via onze digitale beeldbank. Of neem via een 3d-tour een kijkje in het ‘oude’ museum.

Vanwege de verbouwing is de afdeling Collectie voorlopig niet in staat onderzoeksvragen, documentatievragen, taxaties, bruikleenaanvragen en aanvragen voor stageplaatsen in behandeling te nemen. Dit vanwege alle extra werkzaamheden zoals de verhuizing en herwaardering van de collectie.

De 17e eeuw van verschillende kanten belicht

Onze huidige collectie telt zo’n 36.000 objecten, waaronder schilderijen, beelden, sieraden en gebruiksvoorwerpen. Samen vertellen zij het verhaal over de meest dynamische periode uit de geschiedenis van Hoorn én van Nederland: de Nieuwe Tijd. Een periode tussen 1500 en 1800, met daar tussenin het tijdperk dat wij tot voor kort de Gouden Eeuw noemden.

Als maatschappij beseffen wij steeds meer dat dit goud niet alleen een blinkende zijde had. Daarom willen wij in de nieuwe opzet van ons museum het verhaal over deze periode vanuit verschillende kanten belichten. Daarvoor zullen wij ook hedendaagse kunstenaars vragen om hun kijk op de 17e eeuw te verbeelden. Zo gaat een gesprek ontstaan tussen de objecten van toen en nu. Soms zal dat voelen als een warm bad, soms als schuurpapier.

Topstukken

Tijdelijk opgeslagen, straks weer te zien

Alle voorwerpen in ons vernieuwde museum vertellen straks hun eigen verhaal – of het nu een historisch werk is of iets dat nieuw is gemaakt. In onze schatkamer van 17e-eeuwse objecten hebben we een aantal topstukken die tijdens de verbouwing veilig zijn opgeslagen, maar je die na de heropening weer kunt bewonderen.

Beker van Bossu

Deze prachtig vergulde, zilveren beker behoorde toe aan de Graaf de Bossu. Als admiraal was hij bevelhebber over de Spaanse vloot die op 11 oktober 1573 in het Hoornse Hop de strijd aan ging met de watergeuzen en de Westfriezen. Deze zeeslag staat bekend als de Slag op de Zuiderzee. De Spanjaarden verloren en een dag later gaven zij zich over. Deze beker werd daarbij buitgemaakt als oorlogsbuit.

Dubbelportret van het echtpaar Sonck

Van deze twee schilderijen (olieverf op paneel) wordt aangenomen dat ze zijn gemaakt door portretschilder Jan Claesz uit Enkhuizen. Hij leefde van 1570 tot ongeveer 1618 en stond bekend om zijn vele familie- en kinderportretten. In grote lijnen hebben deze allemaal dezelfde opzet. Dit dubbelportret is geschilderd in 1602.

Rariteitenkabinet

Een rariteitenkabinet – ook wel kunstkabinet genoemd – was in de 17e eeuw erg populair bij koningen en rijke kooplieden, maar ook bij wetenschappers die de nieuwe wereld probeerden te begrijpen. In deze kast borgen zij exotische kunstschatten en bijzondere spullen in op die meekwamen uit reizen naar de Oost. Dan moet je denken aan schelpen, opgezette dieren, Romeinse munten, edelstenen en bijvoorbeeld een struisvogelei. Die werden in verschillende laatjes, achter verschillende deurtjes en soms ook in geheime vakjes gestopt.

Portret van twee schutters

Op dit portret zie je twee mannen bij een tafel, in deftige zwarte kleding. De een heeft een bijl in zijn hand, de ander een perkamenten omslag met papieren erin. Voor hem liggen spullen om mee te schrijven en hij leunt met zijn arm op een documentenkistje. Op het briefje dat uit een van de boeken steekt, staat dat de man 35 jaar is. Ook de leeftijd van de man met de bijl is bekend. Op het stuk papier links op de tafel staat: ‘In deser gestalt ben ik 44 jaren alt’. Op de muur tussen de twee mannen staat het getal 1589, dat is het jaar waarin het schilderij is gemaakt.

Portret van de bewindhebbers

De trotse mannen achter de tafel op het schilderij boven de schouw waren de bewindhebbers van de VOC-Kamer in Hoorn. Dat waren mannen met macht en dat wilden ze laten zien ook. De status druipt ervan af: dure kleding, pruiken, kaarten, navigatie-instrumenten en plattegronden van forten. Dat was hun manier om te laten zien dat ze de wereld aan hun voeten hadden. Midden op tafel ligt het belangrijkste van alles: het ‘Banckboek’ waarin de winsten werden opgetekend. Het portret is geschilderd door Johan de Baen in 1682.

Gerechtigheidspaneel

Dit drieluik komt uit het oude Hoornse stadhuis. Bij de sloop van dat gebouw en de verhuizing van het gemeentebestuur naar de Statenpoort aan de Nieuwstraat (1796) verhuisde het drieluik mee. Het schilderij hing altijd achter de rechter en hierop kon je de uitgangspunten van de rechtspraak zien. Toen in 1876 ons museum werd opgericht, kreeg het drieluik hier een plek.

Volgende Vorige

Uithuizing en herwaardering van de collectie

Onze collectie, bestaande uit zo’n 36.000 objecten, is begin 2023 verhuisd naar een nieuw depot bij Imming Logistics Fine Art B.V. Daar zijn onze collega’s van de afdeling Collectie – Alice, Tara en Josefin – druk bezig met het verder herwaarderen van de collectie, het bekijken en registreren van stukken en nog veel meer. Zij worden daarbij ondersteund door een aantal onmisbare vrijwilligers.

Tara: “We verzetten met een klein vast team en onvermoeibare vrijwilligers heel veel werk. Samen proberen we lang lopende vraagstukken betreffende de collectie op te lossen. Er is geen enkele dag hetzelfde als je met 36.000 objecten werkt.”

Sinds de oprichting van het museum, eind 19e eeuw, is er ontzettend veel verzameld. Zoveel dat alle zolders van het museumgebouw tot de nok toe waren gevuld. Nu staat de enorm uiteenlopende collectie voor het eerst bij elkaar. En de nieuwe depotruimtes bieden een uiterst geschikte omgeving voor alle collectie gerelateerde werkzaamheden.

Josefin: “Het is heel fijn dat we hier een grote werkruimte ter beschikking hebben en dat de collectie nu helemaal bij elkaar staat. De verwerking van de verhuizing is veel werk, maar ook een goede kans om de collectie nog beter in kaart te brengen.”

Zo zal de in 2022 opgestarte herwaardering van de collectie hier de komende jaren worden voortgezet. Hierbij worden de objecten één voor één onderzocht en aan het vernieuwde collectieprofiel getoetst.  Lees hier meer over dit omvangrijke en zorgvuldige proces.

Kijkje in het depot

In deze video krijg je een kijkje in wat onze collega’s van de afdeling Collectie – Tara, Alice en Josefin – en onmisbare vrijwilligers als Jacqueline, Margreet, Afra en Máire allemaal tegenkomen in het depot en hoe ze te werk gaan.

Bekijk de video

Aanwinsten

Onze meest recente aankopen

Met regelmaat zien wij kans om werken aan te kopen die worden aangeboden op internationale veilingen. Dit wordt onder andere mogelijk gemaakt door bijdragen van onder meer de Stichting Vrienden van het Westfries Museum, de Stichting Kerkmeijer De Regt en het Le Cocq D’Armandville Plancken Fonds. Bekijk hieronder onze meest recente aanwinst en lees er meer over.

Juni 2022: ‘Gezicht op Hoorn’ door Caspar van Wittel

Roofkunst

Het verhaal van de gestolen schilderijen

In 2005 werden 24 schilderijen en ongeveer 70 stukken zilver uit het museum gestolen. Een ingrijpende gebeurtenis die het museum nog steeds bezighoudt. In 2016 doken vijf gestolen schilderijen op in Oekraïne. Na een lange periode van speuren, onderhandelen en diplomatiek verkeer werden de vijf schilderijen op 7 oktober 2016 feestelijk in het museum onthaald: ‘Keukenstuk’ van Floris van Schooten, ‘Vrouw Wereld’ en ‘De Terugkeer van Jefta’ van Jacob Waben, ‘Boerenbruiloft’ van Hendrick Boogaert en ‘Gezicht op de Nieuwstraat’ van Isaac Ouwater.

De staat van de schilderijen was helaas slecht. Ze zijn in beroerde omstandigheden bewaard en waarschijnlijk veel heen en weer gesleept, waardoor er veel schade is ontstaan. Twee van de vijf zijn zelfs opgerold bewaard. De restauratie was een monsterklus – en kostbaar. Gelukkig is de steun uit de bevolking groot; via crowdfunding is meer dan 75.000 euro bijgedragen aan het herstel van de schilderijen. Wij zijn hier ontzettend dankbaar voor. Bekijk hieronder de videoverslagen van de restauratie die werd uitgevoerd door Ronald de Jager bijgestaan door Stéphanie Avril en Sara Molinari.

• Restauratie gestolen kunst Westfries Museum, deel 1
• Restauratie gestolen kunst Westfries Museum, deel 2
• Restauratie gestolen kunst Westfries Museum, deel 3
• Restauratie gestolen kunst Westfries Museum, deel 4

Beeldbank

Vind je favoriete werk in onze collectie
Van een groot deel van onze collectie (meer dan 5000 objecten) hebben wij digitaal beeld in onze beeldbank. Zoek en bekijk je favoriete werk nog eens op je gemak.

Open de beeldbank

Afdeling Collectie

De afdeling Collectie is voorlopig niet in staat onderzoeksvragen, documentatievragen, taxaties, bruikleenaanvragen en aanvragen voor stageplaatsen in behandeling te nemen. Dit vanwege alle werkzaamheden rondom de verbouwing zoals de verhuizing en herwaardering van de collectie. Wij bieden hier onze excuses voor aan en hopen op je begrip.

Hieronder vind je antwoord op de meest gestelde vragen.