“Werken aan Westfries Museum is ontdekkingsreis”
De monumentale panden van het Westfries Museum worden in oude luister hersteld én vernieuwd voor de toekomst. Uitvoerder Frank Scheijde van aannemer Koninklijke Woudenberg neemt ons mee achter de schermen van deze grootschalige restauratie. “Als uitvoerder zorg ik dat alle werkzaamheden voor het Westfries Museum tot stand komen zoals het bedacht is,” vertelt Frank. “Samen met ons team en de betrokken partners – zoals TPAHG Architecten – zetten we alles op alles om het museum niet alleen mooi te restaureren, maar ook te bewaren voor toekomstige generaties.”
Tussen verleden en toekomst bouwen
Restaureren is maatwerk, benadrukt Frank. “Bij de verbouwing van het Westfries Museum komen we soms onverwachte zaken tegen, zoals een schouw, eeuwenoude balken of een opschrift op een wand achter een gesloopte muur. Het is mooi om te werken aan een plek met zo’n rijke geschiedenis en betekenis voor de stad. Je voelt dat je werkt aan iets wat al eeuwenlang het hart van deze stad is.” Als verbindende schakel tussen architect, museummedewerkers en vakmensen op de bouwplaats houdt Frank het overzicht op het werk. “Een uitvoerder heeft de verantwoordelijkheid om heel praktisch de werkzaamheden te sturen. Het voortraject wordt al eerder gedaan door de planontwikkeling. Als alles uitgewerkt is en er een handtekening onder staat, gaat het naar de uitvoering toe. Dan gaan wij aan de slag, met ons team.”
Historische verrassingen onder de vloer
De verbouwing van het museum is één grote ontdekkingsreis, stelt hij. “Wij zijn nu bezig met funderingswerkzaamheden in en om het pand. We komen bijzondere dingen tegen: gewichten die achter een trap tevoorschijn komen die mogelijk uit de Waag komen, restanten van oude bebouwing, zelfs een vuurplaats uit circa 1500. Soms liggen er fundamenten van eerdere gebouwen onder de vloer. Alles wordt meteen zorgvuldig gedocumenteerd door het team van Archeologie West-Friesland. Volgens de archeologen zit er nog veel oudere bebouwing onder, dit was immers de oudst bewoonde plek van Hoorn. Maar omdat we geen kelders gaan maken, blijft het hierbij.”
Op de fiets naar het werk
Ook persoonlijk voelt Frank zich verbonden met het werk. “Toen ik jaren geleden in Hoorn kwam wonen, ben ik gelijk lid geworden van vereniging Oud Hoorn. Die betrokkenheid bij de historie van de stad en de monumenten is nooit meer weggegaan,” vertelt hij. “Ik woon in Oosterblokker en ga nu fluitend op mijn fiets hierheen. Het is heel bijzonder om nu te werken aan een gebouw waar je zo’n band mee hebt. Als je dan ook nog ontdekt dat een van je voorouders in de VOC-tijd voer, voelt dat helemaal speciaal. Bij een stamboomonderzoek bleek namelijk dat mijn over-overgrootvader zeeman was die genoteerd stoond in een van de VOC-documenten: hij heeft een schipbreuk overleefd.”
Teamwerk
Koninklijke Woudenberg heeft niet alleen de mensen, maar ook de kennis in huis om zo’n complexe restauratie tot een goed einde te brengen. “We hebben metselaars, natuursteenwerkers, timmerlieden – echte vakmensen die het oude ambacht verstaan. Die zijn zeldzaam, maar wij hebben ze in huis.” Het teamgevoel is voor Frank essentieel: “We doen het met z’n allen. Ik doe het niet alleen, maar met het hele team: zowel binnen als buiten de Woudenberg-organisatie. Dit is zo’n grote indrukwekkende opdracht, dat lukt alleen samen. Het gaat veel verder dan alleen de bouw; de communicatie met de mensen op kantoor van het museum is net zo belangrijk.”
Herstellen, bewaren en terugleggen
Elke laag van het museumgebouw vertelt een verhaal. “Als je nu aan het graven bent en je hebt steentjes in je handen waarvan je weet dat iemand die 400 jaar geleden daar heeft neergelegd – en wij pakken ze nu weer op – dan voel je de geschiedenis. Dat is heel mooi.” Het behoud van originele monumentale elementen krijgt extra veel aandacht, benadrukt Frank. “De grote vloertegels in de hal hebben we tijdens het verwijderen genummerd, zodat ze straks precies zo teruggelegd kunnen worden. Dat doen we ook met de houten vloerdelen: zorgvuldig bewaren, zodat ze terug kunnen op hun plek. Want bij het Westfries Museum horen de eeuwenoude krakende houten vloeren.”
Veiligheid en urgentie
De restauratie is geen overbodige luxe, benadrukt Frank. “Je ziet nu pas hoe urgent het eigenlijk is. Op sommige plekken is er in het verleden met spoed wat aan gedaan, soms met lapmiddelen. Dat wordt nu definitief aangepakt met eerbied voor het monument. TPHAG, een geweldige specialist en restauratiearchitect, zoekt en vindt de beste oplossingen. We proberen het weer naar oude luister terug te brengen en het zo te maken dat het museum straks wel weer overal toekomstbestendig en veilig is.”
Op weg naar de toekomst
Er is nog veel te doen. “We zijn nu vooral bezig met de fundering in Roode Steen 15 en 16, waarbij we geen palen in de grond slaan, maar draaien. Ze gaan minstens 20 meter de grond in tot we bij een stevige grondlaag komen. Het museum rust straks op die palen, in plaats van op een enkele houten balk met een gemetselde fundering, zoals nu,” sluit Frank af. “De volgende fase is het herstellen en verduurzamen van het complex, plus funderingsherstel en restauratie van het beeldbepalende monument Roode Steen 1, helemaal tot en met het dak. We hopen natuurlijk dat de extra budgetten rondkomen – daar wordt hard aan gewerkt met een major donortraject – zodat we straks samen een eindproduct kunnen neerzetten waar iedereen trots op kan zijn. Ik ben er in ieder geval trots op om hieraan te mogen werken. Prachtig om het historische hart van Hoorn, het Westfries Museum, weer te laten stralen.”
Op de hoogte blijven van de restauratie en vernieuwing? Geef je hier op voor onze nieuwsbrief en houd social media in de gaten.
Meer nieuws
