Een levend monument: het Statencollege uit 1632

Stichting Monumentenbezit zet zich in heel Nederland in voor het behoud en de versterking van monumenten met een rijke historische waarde. De focus ligt op langetermijnbeheer en het behoud van het unieke karakter van deze locaties. Directeur-bestuurder Mark van den Bos over het Westfries Museum, waarvan stichting Monumentenbezit eigenaar is van het hoofdgebouw: het Statencollege uit 1632. “De waarde van dit monument ligt niet alleen in zijn bouwstijl, maar ook in de gebeurtenissen die zich hier hebben afgespeeld. Het is meer dan stenen alleen,” stelt hij.
Mark van den Bos: “We hebben meer 17e-eeuwse toppers in de portefeuille, maar het Statencollege uit 1632, het hoofdgebouw van het Westfries Museum, is zowel architectonisch als historisch van grote waarde. Het museum vertelt het verhaal van de geschiedenis van de stad en de regio: geschiedenis die zich hier in het gebouw ook echt heeft afgespeeld. Wanneer je het museum binnengaat, ervaar je hoe het monument de functie van het museum versterkt. Het is niet alleen de stenen constructie, juist dat wat er heeft plaatsgevonden maakt het uniek. Een extra dimensie is toegevoegd door de voormalige directeur van het museum, Ad Geerdink. Met innovatieve ideeën heeft hij zowel het museum als het gebouw in de schijnwerpers gezet. Dit heeft het museum tot een trekpleister gemaakt, vanwege de collectie én vanwege het historische belang van het gebouw en de locatie.
Een mix van oud en modern
Bijzonder aan het Statencollege is dat het vreemd genoeg een van de eerste betonnen constructies bevat. Tijdens de eerste restauratie rond 1930 werd de voorgevel opnieuw opgebouwd, maar dan uit beton, waarna de originele gevelstenen weer zijn toegevoegd. Ik vind dat dit het dynamische karakter van het monument illustreert en hoe het zich door de tijd heen heeft aangepast. Het behoud van de historische integriteit is en blijft echter altijd het uitgangspunt – en een uitdaging, vooral gezien de huidige staat van de fundering. De noodzaak om dit op te pakken is groot: de fundering is in heel slechte staat. We zijn blij dat het nu toch gaat gebeuren. Dat moet, want het monument heeft nu een kritisch punt bereikt.
Focus op fundamentele restauratie
Een solide basis is noodzaak. Alles wat je daarboven doet, heeft geen zin als de fundering niet stevig is. Verduurzaming, toegankelijkheid en vernieuwing zijn terechte wensen, maar het begint met de basis. Het plan dat er nu ligt, heeft deze fundamentele aanpak als kern, waarbij duurzaamheid en toegankelijkheid ook zijn opgenomen. We willen dat een zo groot mogelijk publiek geniet van de monumenten, maar de stichting is conservatief als het gaat om wijzigingen aan monumenten. Het monument bepaalt zelf hoever je kunt gaan. Bijzondere historische onderdelen blijven onaangetast, andere delen kunnen wel worden aangepast om toegankelijkheid en toekomstig gebruik te optimaliseren. Het Westfries Museum en het Statencollege worden toegankelijk gemaakt voor een breed publiek, waarbij het gevoel van de 17e eeuw wordt behouden.
Een monument voor iedereen
Er ligt nu een plan waarin zowel het monumentale gebouw als de museumfunctie de toekomst in kan, Een plan dat goed is voor het museum en voor de monumenten. Het verdient de tijd en energie die erin gestoken is en wordt, het kan straks weer generaties mee. Uiteraard met wisselexposities, daar heb je dan de faciliteiten voor. TPAHG-architecten en Koninklijke Woudenberg zijn partijen met een goede reputatie in de monumentenwereld. Dat geeft vertrouwen en energie. Met diezelfde energie willen we de laatste centen bij elkaar brengen om het complete plan uit te kunnen voeren. Het zou heel goed zijn voor het monumentale museum als we dat voor elkaar krijgen. Juist om de mooie punten op de i te kunnen zetten en het monumentale complex op zijn best te voltooien.
De basis staat en komt er, maar extra steun zou fantastisch zijn om het monument volledig recht te doen. Met de juiste financiering en doorzettingsvermogen kan dit iconische gebouw zijn rol blijven vervullen als een levend monument: een gebouw dat de geschiedenis, cultuur en mensen met elkaar verbindt.”
Meer nieuws
